درس هفتــم
قواعد:ادات استفهام- ادات شرط
ادات استفهام
«أ- هل- من- ما-کیف- متی- أیان- أین- أی- أنی» که برخی از این ها بین استفهام و شرط مشترک هستند
*« أ – هل » این دو حرف هردو به معنای «آیا » هستند
1-قالُوا أَ نُؤْمِنُ كَما آمَنَ السُّفَهاء..(13 بقره)
مىگويند: آيا ما هم مانند سفيهان ايمان آوريم؟
2-إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَواءٌ عَلَيْهِمْ أَ أَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لا يُؤْمِنُون(6 بقره)
بىترديد كسانى كه كفر ورزيدند بر آنها يكسان است چه بيمشان دهى يا بيمشان ندهى ايمان نخواهند آورد.
نکته: در صورتی که قبل از همزه ی استفهام ، کلمه « سَواءٌ» آمده باشد در این صورت، همزه ، معنای «آیا» نمی دهد.
3- هَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ يَأْتِيَهُمُ اللَّهُ فِي ظُلَلٍ مِنَ الْغَمامِ وَ الْمَلائِكَة(210 بقره)
آيا جز اين را انتظار دارند كه (فرمان) خداوند در ميان سايبانهايى از ابر سفيد بر آنها بيايد و فرشتگان (عذاب) در رسند
*«من-ما» به معنای «چه کسی(کیست) – چه چیزی(چیست) » می باشدالبته ممکن است «ما» به معنی «چه کسی » نیز بیاید
1- قُلْ مَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْض..(31 یونس)
بگو: چه کسی شما را از آسمان و زمين روزى مىبخشد؟
2- وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمنِ قالُوا وَ مَا الرَّحْمن(60 فرقان)
هنگامى كه به آنها گفته شود براى خداوند رحمان كه سراسر وجود شما غرق رحمت او است سجده كنيد آنها از روى كبر و غرور، و يا از سر استهزاء مىگويند: رحمان چيست؟
*« كَيْفَ » به معنای «چگونه» می باشد
1- كَيْفَ تَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَ كُنْتُمْ أَمْواتاً فَأَحْياكُم(28 بقره)
چگونه به خداوند كفر مىورزيد در حالى كه شما مرده بوديد پس شما را زنده كرد
*« مَتى »« أَيَّانَ» به معنای «کی-چه وقت» می باشد
1- حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ مَتى نَصْرُ اللَّه(210 بقره)
تا جايى كه فرستاده خدا و كسانى كه با او ايمان آورده بودند مىگفتند: نصرت و يارى خدا كى مىرسد؟
2- يَسْئَلُونَ أَيَّانَ يَوْمُ الدِّين (12 ذاریات)
پيوسته سؤال مىكنند روز جزا چه وقت است
*«أَيُّ» به معنای «کدام» می باشد و البته در غیر حالت استفهام معنای دیگری دارد
1- ثُمَّ بَعَثْناهُمْ لِنَعْلَمَ أَيُّ الْحِزْبَيْنِ أَحْصى لِما لَبِثُوا أَمَدا(12 کهف)
سپس آنها را برانگيختيم و بيدار نموديم، تا ببينيم كدام گروه از آنان مدت خواب خود را بهتر حساب كردهاند
*« أَنَّى» به معنای « چگونه » می باشد و البته در غیر حالت استفهام، معنای دیگری دارد
1- قالُوا أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنا وَ نَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْه(247 بقره)
گفتند: چگونه او را بر ما فرمانروايى است در حالى كه ما به فرمانروايى از او سزاوارتريم
*« أَيْنَ» به معنای «کجا» می باشد و البته در غیرحالت استفهام ،معنای دیگری دارد
1- ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا أَيْنَ شُرَكاؤُكُمُ الَّذِينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُون(22 انعام)
سپس به كسانى كه شرك ورزيدهاند مىگوييم: كجايند آن شريكان شما كه (آنها را شريكان ما) مىپنداشتيد؟
ادات شرط
« إن – لو- متی –أیان –من- مهما-أما….» که تنها برخی از این ادات با ادات استفهام اشتراک دارند
*« إن – لو» به معنای «اگر» می باشند
1- وَ إِنِ امْرَأَةٌ خافَتْ مِنْ بَعْلِها نُشُوزاً أَوْ إِعْراضاً فَلا جُناحَ عَلَيْهِما أَنْ يُصْلِحا بَيْنَهُما صُلْحا(128 نساء)
و اگر زنى از سركشى يا اعراض شوى خود بترسد، بر آن دو گناهى نيست كه به نوعى در ميان خودشان صلح و آشتى نمايند، و صلح بهتر است
2- فَلَوْ شاءَ لَهَداكُمْ أَجْمَعِين(149 انعام)
خداوند اگر بخواهد، همه شما را هدايت خواهد كرد.
نکته :تفاوت شرط در « إن » و«لو»این است که در «لو» شرطی مطرح می شود که هیچ گاه محقق نمی شود
*« أیان - متی»
در حالت شرطی در قرآن به کار نرفته اندو همه ی نمونه های قرآنی آنها از ادات استفهام است
*« مَهْما » به معنای «هر گاه»
1- وَ قالُوا مَهْما تَأْتِنا بِهِ مِنْ آيَةٍ لِتَسْحَرَنا بِها فَما نَحْنُ لَكَ بِمُؤْمِنِينَ(132 اعراف)
گفتند هر گاه آيتى براى ما بياورى كه بخواهى ما را با آن سحر كنى، ما به تو ايمان نخواهيم آورد
نکته: در قرآن همین یک مورد از این واژه را داریم
*« من » به معنای «کسی که » ترجمه می شود ولی مفهوم شرط را با خود دارد.
1- فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ باغٍ وَ لا عادٍ فَلا إِثْمَ عَلَيْه(173 بقره)
ولى كسى كه (اگر کسی) مجبور شود از آنها بخورد گناهى بر او نيست، به شرط اينكه ستمگر و متجاوز نباشد
*« أما» هم شرط است و هم تفصیل
1- فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ(26 بقره)
اما كسانى كه ايمان آوردهاند مىدانند كه آن مطلب حقى است از سوى پروردگارشان
تمرین : اکنون شما می توانید با ترجمه ی جملات قرآنی زیر ترجمه ی این کلمات را تمرین کنید.(کلمات هر آیه را از هم تفکیک نمایید و با توجه به معنایی که در جدول کلمات جدید به شما ارائه شده است ترجمه ی کاملی را از این آیات بنویسید.)
*128 نساء:« وَ إِنِ امْرَأَةٌ خافَتْ مِنْ بَعْلِها نُشُوزاً أَوْ إِعْراضاً فَلا جُناحَ عَلَيْهِما أَنْ يُصْلِحا بَيْنَهُما صُلْحا »
*91 آل عمران:« فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْ أَحَدِهِمْ مِلْءُ الْأَرْضِ ذَهَباً وَ لَوِ افْتَدى بِه »
*107 آل عمران:« وَ أَمَّا الَّذِينَ ابْيَضَّتْ وُجُوهُهُمْ فَفِي رَحْمَتِ اللَّهِ هُمْ فِيها خالِدُون »
*15 إسراء:« مَنِ اهْتَدى فَإِنَّما يَهْتَدِي لِنَفْسِه »
تمرین هفتگی:روزانه در یک صفحه از قرآن کلماتی را که آموزش دیده اید بیابید و سعی کنید همان جمله ای که کلمه ی مورد نظر در آن بوده است را ترجمه کنید .
آخرین نظرات