گام چهارم: احکام نون ساکنه (ادغام و اخفاء و اقلاب و اظهار)
در میان حروف الفبا ، دو حرف میم و نون ساکنه دارای احکام ویژه ای هستند که در قالب 4 حکم به نام های ادغام – اخفاء – اقلاب و اظهار ، بیان می شود.

مربی : نون ساکن در رسیدن به هریک از حروف الفبا ، احکام متفاوتی پیدا می کند .

*وقتی نون ساکنه به حروف حلقی برسد اظهار میشود یعنی با وضوح کامل خوانده می شود .( حروف حلقی عبارتند از : ء – ه – ع – ح – غ – خ )

*وقتی نون ساکنه به حروف یرملون یعنی ( ی – ر – م – ل – و – ن ) برسد در این حروف ادغام می شود یعنی دیگر صدای نون شنیده نمی شود بلکه حرف بعد از آن به صورت مشدد خوانده می شود .

*وقتی نون ساکنه به حرف ( ب ) برسد در این صورت، نون به میم تبدیل می شود یعنی اقلاب می شود.در هنگام اقلاب نون به میم ، صدای نون را نمی شنویم بلکه به جای آن صدای میم را می شنویم ولی نه میمی که با فشار کامل لبها روی هم ادا شود بلکه در هنگام ادای چنین میمی، باید بین دولب کمی باز بماند به اندازه عبور یک کاغذ ازبین لبها .

*وقتی نون ساکنه به سایر حروف الفبا که غیر از حروف ذکر شده در حکم اظهار و ادغام و اقلاب  برسد ، در این صورت صدای نون به صورتی غیر واضح شنیده می شود یعنی در صدای حرف بعدی به نوعی مخفی میشود .نحوه تشکیل چنین حکمی این است که وقتی می خواهیم نون را ادا کنیم مخرج حرف بعدی آن را می سازیم و همزمان با این کار ، نون را از فضای خیشوم ادا می کنیم .این نوع تغییر در صدای نون ساکنه را إخفاء می گوییم

نکته مهم : در هنگام اجرای هر یک از احکام اخفاء و اقلاب و ادغام ( البته به جز ادغام نون در لام و راء ) غنه ایجاد می شود یعنی صدا از فضای خیشوم خارج می شود و همزمان، به میزان دو ضرب باید مکث و کشش روی حرف داشته باشیم .

احکام میم ساکنه

در مورد میم ساکنه هم حکم ادغام و اخفاء و اظهار را داریم

*وقتی میم ساکن به میم در کلمه دیگری برسد این دو در هم ادغام میشوند و یک میم مشدد خوانده می شود.

*وقتی میم ساکنه به ( ب ) می رسد ، میم اخفاء میشود یعنی با فشار کامل لبها بر روی هم خوانده نمیشود بلکه از میان دو لب و در حالی که بین دو لب به اندازه عبور کاغذ فاصله ایجاد شده است ، میم را ادا می کنیم .

*وقتی میم به سایر حروف الفبا می رسد کاملا با وضوح ، خوانده می شود.

نکته مهم : در هنگام اجرای هر یک از احکام ادغام و اخفاء میم ، غنه ایجاد می شود یعنی صدا از فضای خیشوم خارج می شود و همزمان ، به میزان دو ضرب باید مکث و کشش روی حرف داشته باشیم.