درس پنجم
اسم تفضیل
اسم تفضیل بر برتری صفتی در کسی یا چیزی دلالت دارد و دارای دو وزن افعل (مذکر) و فعلی(مؤنث) می باشد .ترجمه ی اسم تفضیل عربی همان «صفت برتر» در فارسی است یعنی با پسوند «تر» همراه است .
نکته:در صورتی که اسم تفضیل با «من» آمده باشد در ترجمه ی آن پسوند «تر» می آید اما اگر اسم تفضیل بدون «من» آمده باشد و به کلمه ی بعد از خود اضافه شده باشد آنگاه صفت برترین محسوب می شود و در ترجمه باید پسوند«ترین» بیاید.اسم تفضیل را نیز می توان به صورت مثنی یا جمع آورد.ولی نیازی نیست که در ترجمه نیزجمع، معنا شود.
به آیات زیر و ترجمه ی اسم تفضیل در آن ها دقت نمایید:
1-وَ أَخِي هارُونُ هُوَ أَفْصَحُ مِنِّي لِسانا(34 قصص)
و برادرم هارون زبانش از من فصيحتر است.
2-وَ أَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوى(237 بقره)
و گذشت شما به تقوى نزديكتر است
نکته: در این آیه «من» حذف شده است بنابراین چون در اصل کلام «من» وجود داشته است پس درترجمه به صورت صفت برتر ترجمه می شود.
3-وَ لَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ قالُوا إِنَّا نَصارى(82 مائده)
و نزديكترين آنها را در دوستى با مؤمنان كسانى مىيابى كه گفتند: ما نصاراييم.
4-لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما كانُوا يَعْمَلُون(121توبه)
تا خدا به نيكوترين آنچه مىكردند پاداششان دهد
5- وَ اللَّهُ خَيْرٌ وَ أَبْقى(73 طه)
و خدا بهترین و پاینده ترین است
نکته: کلمه ی« خَيْرٌ » و« شَر» نیز اسم تفضیل هستند که همزه ی آنها حذف شده است .
6- ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ عِنْدَ بارِئِكُم(54 بقره)
اين كار براى شما در پيشگاه خالقتان بهتر است
تمرین : اکنون شما می توانید با ترجمه ی جملات قرآنی زیر ترجمه ی این کلمات را تمرین کنید.(کلمات هر آیه را از هم تفکیک نمایید و با توجه به معنایی که در جدول کلمات جدید به شما ارائه شده است ترجمه ی کاملی را از این آیات بنویسید.)
*23 زمر:« اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَديثِ »
*71 طه:« وَ لَتَعْلَمُنَّ أَيُّنا أَشَدُّ عَذاباً وَ أَبْقى »
*13 حجرات:« إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُم »
*97 توبه:« الْأَعْرابُ أَشَدُّ كُفْراً وَ نِفاقاً وَ أَجْدَرُ أَلاَّ يَعْلَمُوا حُدُودَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ عَلى رَسُولِهِ »
*8 یوسف:« إِذْ قالُوا لَيُوسُفُ وَ أَخُوهُ أَحَبُّ إِلى أَبينا مِنَّا »
تمرین هفتگی:روزانه در یک صفحه از قزآن کلماتی را که آموزش دیده اید بیابید و سعی کنید همان جمله ای که کلمه ی مورد نظر در آن بوده است را ترجمه کنید .
درس ششم
اسم زمان ومکان ومصدر میمی
این دسته از مشتقات نیز دارای دو نوع ساختار هستند .یک نوع آن بر دووزن«مفعل» و«مفعل» می اید و فرق اینکه کدامیک از سه مورد بالا(اسم زمان،اسم مکان و یا مصدر میمی ) می باشد را باید از قرائن و شواهد کلام به دست بیاوریم و براین اساس به صورت اسم مکان،اسم زمان و یا مصدری ترجمه کنیم.نوع دیگر این سه مشتق به این ترتیب است که در آغاز آن میم مضموم می آید وحرف ماقبل آخر آن نیز مفتوح می باشد.یعنی ساختاری همانند ساختار دوم از اسم مفعول و البته در تشخیص اینکه این وزن مشترک ،مربوط به کدامیک می باشد باید به قرائن و شواهد کلام دقت شود.
اکنون نمونه های قرآنی این اوزان را ملاحظه نمایید:
1- وَ إِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ(6 توبه)
و اگر يكى از مشركان از تو پناه خواست او را پناه ده تا كلام خدا را بشنود سپس او را به جايگاه امنش برسان.
2-وَ مَنْ تابَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتابا(71 فرقان)
و آنكه توبه نمود و كرد نيكى پس بدرستى كه توبه مينمايد بسوى خدا توبه كردنى.
نکته:” متاب” مصدر ميمى به معنى توبه است، و چون در اينجا مفعول مطلق است تاكيد را بيان مىكند
3-أَوْ مِسْكِيناً ذا مَتْرَبَة(16 بلد)
يا فقيرى خاكنشين.
4-بِسْمِ اللَّهِ مَجْراها وَ مُرْساها(41 هود)
و (نوح) گفت: در آن سوار شويد در حالى كه هنگام حركت و توقف آن بسم اللَّه گوييد.
5-وَ إِذْ قالَ مُوسى لِفَتاهُ لا أَبْرَحُ حَتَّى أَبْلُغَ مَجْمَعَ الْبَحْرَيْنِ أَوْ أَمْضِيَ حُقُبا(60 کهف)
و آن گاه كه موسى به شاگردش گفت: من از رفتن بازنايستم تا به محل تلاقى دو دريا برسم يا مدت مديدى راه بپيمايم
تمرین : اکنون شما می توانید با ترجمه ی جملات قرآنی زیر ترجمه ی این کلمات را تمرین کنید.(کلمات هر آیه را از هم تفکیک نمایید و با توجه به معنایی که در جدول کلمات جدید به شما ارائه شده است ترجمه ی کاملی را از این آیات بنویسید.)
*197 آل عمران:« مَتاعٌ قَليلٌ ثُمَّ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمِهاد»
*61 کهف:« فَلَمَّا بَلَغا مَجْمَعَ بَيْنِهِما نَسِيا حُوتَهُما فَاتَّخَذَ سَبيلَهُ فِي الْبَحْرِ سَرَبا»
*21 جاثیه:« أَمْ حَسِبَ الَّذينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ كَالَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَواءً مَحْياهُمْ وَ مَماتُهُم»
*121نساء:« أُولئِكَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ لا يَجِدُونَ عَنْها مَحِيصا»
تمرین هفتگی:روزانه در یک صفحه از قزآن کلماتی را که آموزش دیده اید بیابید و سعی کنید همان جمله ای که کلمه ی مورد نظر در آن بوده است را ترجمه کنید .
آخرین نظرات