درس چهارم

حالات فعل مضارع

گاهی بر سر فعل مضارع حروفی غیر از لای نهی و نفی هم وارد می شوند که باعث تغییر معنای فعل مضارع می شوند نمونه ای از آن «لم» و«لما» است که در درس اول تأثیر معنایی آن ها بر روی فعل مضارع ذکر شد اکنون به سایر حروفی که با حضورشان بر سر فعل مضارع معنای  خاصی به فعل مضارع می دهند می پردازیم.

*«لن»

این حرف را به عنوان حرف ناصب معرفی کرده اند که با آمدنش بر سر فعل مضارع ، آن را منصوب می کند اما آن چه در این جا مورد بحث ماست تأثیر معنایی این حرف بر فعل مضارع است .با آمدن حرف«لن» بر سر فعل مضارع ، معنای فعل به «نفی ابد » تغییر می یابد و در ترجمه باید از کلمه ی «هرگز» استفاده شود.

1- فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَة(24 بقره)

و اگر (چنين كارى) نكرديد و هرگز نتوانيد كرد، پس بپرهيزيد از آتشى كه هيزم آن مردم‏اند و سنگ‏ها.

2- وَ إِذْ قُلْتُمْ يا مُوسى‏ لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى نَرَى اللَّهَ جَهْرَة(55 بقره)

زمانى كه گفتيد: اى موسى، هرگز به تو ايمان نمى‏آوريم تا خدا را آشكارا ببينيم.

*«أن»

این حرف معنای فعل مضارع را به معنای مصدری تبدیل می کند و در هنگام ترجمه یا باید به صورت مصدری ترجمه کنیم و یا «اینکه» را در ترجمه ی فعل اضافه کنیم.

*26 بقره:«إِنَّ اللَّهَ لا يَسْتَحْيِي أَنْ يَضْرِبَ مَثَلًا ما بَعُوضَةً فَما فَوْقَها»

خداوند از اينكه مثال بزند به موجودات ظاهرا كوچكى مانند پشه و يا بالاتر از آن پروایی ندارد.

خداوند از مثال زدن به پشه و یا کوچک تر از آن پروایی ندارد.

*«س - سوف»

این حروف معنای فعل مضارع را مختص به آینده می کنند

1- إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآياتِنا سَوْفَ نُصْلِيهِمْ نارا(56 نساء)

بى‏ترديد كسانى كه به آيات ما كفر ورزيده‏اند آنها را به زودى  به آتش درآوريم

2- سَآتِيكُمْ مِنْها بِخَبَرٍ أَوْ آتِيكُمْ بِشِهابٍ قَبَس(7 نمل)

به زودى خبرى از آن براى شما مى‏آورم يا شعله‏اى برگرفته (از آن) مى‏آورم.

تمرین:روزانه یک صفحه از قرآن را مطالعه نموده و اسم ،فعل و حرف ها را از هم تفکیک نمایید و سپس فعل ها را ترجمه کنید و نوع آن را تشخیص دهید.

جلد سوم مربوط به ترم سوم می شود.